Endoskopi Nedir?
Tüp şeklindeki organların içini görmek amacı ile geliştirilmiş esnek boru şeklinde, ucunda bir video kamaera olan ve görüntüleri monitöre aktaran cihazlara verilen genel isimdir. Muayane edilen organ mide ise işleme gastroskopi, kalın barsaklar ise kolonoskopi, solunum yoları ise bronkoskopi adını almaktadır.
Endoskopi cihazı ile yemek borusu, mide ve ince barsakların üst bölümünün tetkikine gastroskopi, anüsten girilerek kalın barsakların ve ince barsakların son kısmının incelenmesine de kolonoskopi adı verilmektedir. Günümüzde endoskopi cihazlarının çok incelmesi ve ilaç sanayiindeki gelişmeler endoskopik işlemlerin kısa sürede ve konforlu koşullarda yapılmasına imkan vermektedir. Kısmen daha ileri bir yöntem olan ERCP; safra yolları ile pankreas kanalının incelenmesi için uygulanır. Bu işlem sadece görüntüleme için değil günümüzde daha çok tedavi amacı ile kullanılır. Safra yollarındaki taşın çıkarılması ya da kanallardaki darlıklara stent konulması başlıca uygulanan tedavilerdir.
Ortalama işlem süresi gastroskopi için 5 dakikada, kolonoskopi için ise 15-20 dakikadır. İşlem sırasında biyopsi alınması veya polip denilen küçük tümörlerin çıkarılması işlem süresini uzatabilir.
Gastroskopik tetkik için hastanın en az 6 saattir aç olması gerekmektedir. İşlem öncesi hastanın boğazına lokal bir uyuşturucu sprey (Xylocain) uygulanmakta ve damar yolu ile de uyku verici, sakinleştirici bir ilaç (Dormicum) yapılmaktadır. Seyrek olarak ağrı kesici morfin benzeri ilaçlar da kullanmak gerekebilir.
Kolonoskopik tetkik için ise işlem öncesi hastanın barsaklarının temizlenmiş olması gerekir. Bu amaçla hasta işlem öncesindeki gün bol sıvı almalı ve işlem öncesi akşam veya işlem sabahı barsakları temizleyici ilaçlar kullanmalıdır. İşlem sırasında hastaya uygulanan ilaçlar gastroskopideki gibidir.İşlem sonrası hastanın uyanmasında güçlük olur ise sakinleştirici ilacın antidotunun (Anexate) yapılması gerekli olabilir. İşlem sonrası bir kaç saat süre ile hastanın dikkat dağınıklığı olabileceği için hastaların işlem yaptırmaya yanlız gelmemeleri ve işlem sonrası araç kullanmamaları tavsiye edilir.
ERCP işlemi de benzer ilaçların uygulanması ile gerçekleştirilir. İşlem öncesi hastanın 6 saatlık açlığı yeterlidir. İşlem sonrası olabilecek komplikasyonlar yönünden hastanın takibi için şartlar elveriyor ise hastanın hastahanede takibi gerekir.
Kolonoskopi ve ERCP işlemleri sırasında uygulanabilecek tedaviler sırasında kanama riski vardır. Bu nedenle bu hastalarda işlemden belli süre önce kan sulandırıcı ilaçların kesilmiş olması gerekir.
Kapsül endoskopi, ince barsakları görüntülenmesi amacıyla geliştirilmiş bir tetkiktir. Akşam uygulanan barsak temizliğini takiben ağız yoluyla alınan kapsül ortalama 7-8 saatlik kayıt sonrası doğal yolla dışarı atılır. Kapsülün tek kullanımlık oluşu maliyetini arttırmaktadır. Kapsül 1x2 cm boyutlarında olup ucunda ışık kaynağı ve kamera mevcuttur. Kamera elde ettiği görüntüleri telemetrik olarak dışarı yollar. Kaydedilen görüntüler bir bilgisayar programı ile değerlendirilir. Kapsül endoskopi gastroskopi veya kolonoskopi yerine kullanılabilecek bir yöntem değildir. Günümüzde sadece ince barsakların görüntülenmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Endoskopiyi kim yapar ?
Sindirim sistemi ile ilgili endoskopi işlemlerini erişkin yada çocuk gastroenteroloğu ile gastrointestinal cerrahi uzmanı yapar. Ülkemizdeki bugünkü duruma baktığımızda ise bunun olması gerekenden çok farklı olduğunu görürüz. Bu işlemin yapıldığı yerde bir kaç gün durmak ile endoskopi öğrenilemez. Uzmanlık için İç Hastalıkları, Çocuık Hastalıkları ya da Genel Cerrahi Uzmanlığından sonra 3 yıllık Gastroenteroloji eğitiminin alınması gereklidir. Sağlık Bakanlığı tarafından verilen uzmanlık belgeleri dışında endoskopi uzmanlığı altında yasal olarak verilebilecek herhangi bir belge mevcut değildir.
Scorpiol
Bu yazı 3851 kez okundu.